ଇତିହାସରେ ଏଭଳି ଅନେକ ଘଟଣା ରହିଛି ଯାହା ଆଗ୍ନେୟ ଉଦ୍ଗିରଣର ଭୟାବହତାକୁ ଲୋକଙ୍କୁ ସୂଚାଇଛି । ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ ବିସ୍ପୋରଣକୁ ମାପିବା ପାଇଁ ୧୯୮୦ରେ ଭୋଲକାନିକ୍ ଏକ୍ସପ୍ଲୋସିଭିଟି ଇଣ୍ଡେକ୍ସକୁ ଡେଭଲପ୍ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି କାଲିସିଫିକେସନ ସିଷ୍ଟମ ଭୂକମ୍ପ ଭଳି ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀର ତିବ୍ରତାକୁ ମାପିଥାଏ । ଏହା ୧ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାଉଣ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ଗତ ୧୦ ହଜାର ବର୍ଷ ଭିତରେ ଭିଇଆଇ ସ୍କେଲ୍ରେ ୮ ନମ୍ବର ତିବ୍ରତା ଥିବା ଆଗ୍ନେୟ ବିସ୍ପୋରଣ ହୋଇ ନାହିଁ । ହେଲେ ଏଭଳି କିଛି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି, ଯାହା ଖୁବ ଭୟଙ୍କର ଥିଲା ।
ହୁଆୟନାପୁଟିନା
ଆମେରିକାର ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ଆଗ୍ନେୟ ଉଦ୍ଗିରଣ ଭିତରେ ହୁଆୟନାପୁଟିନା ଉଦ୍ଗିରଣ ଗଣାଯାଇଥାଏ । ୧୬୦୦ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ କାରଣରୁ ବିଶ୍ୱର ତାପମାତ୍ରା ଖୁବ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ବିସ୍ପୋରଣରୁ ବାହାରିଥିବା ପାଉଁଶ ପାଖାପାଖି ୫୦ ସ୍କୋୟାର କିମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା । ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର ପେରୁରେ ଥିବା ଏହି ଆଗ୍ନେୟଗିରିରେ ବିସ୍ପୋରଣ କାରଣରୁ ସେଠାରେ ଅନେକ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୋଇଥିଲା । ଅନେକ ଗାଁ ଓ ଚାଷ ଜମି ଏହାର ଲାଭା କାରଣରୁ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା । ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ପୂର୍ବଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରିବାକୁ ଖୁବ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗିଥିଲା ।
କ୍ରାକଟୋଆ
ଇଣ୍ଡୋନେସିଆରେ କ୍ରାକଟୋଆ ଆଗ୍ନେୟଗିରିରେ ୧୮୮୩ରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ ଆଜି ଯାଏଁ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ରହିଛି । ଏଠାରେ ଏପ୍ରିଲ ୨୬ ଓ ୨୭ରେ ଖୁବ ବଡ ଧରଣର ବିସ୍ପୋରଣ ଘଟିଥିଲା । ଯେଉଁସ୍ଥାନରେୟୁରୋପିଆନ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ଇଣ୍ଡୋ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆନ ପ୍ଲେଟ୍ ସହିତ ମିଶିଛି ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ ଘଟିଥିଲା । ଯାହାଫଳରେ ବିସ୍ପୋରଣରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ପାଉଁଶ, ଗୋଡି, ପଥର ଉପରକୁ ଉଠିଥିଲା । ସେହିଭଳି ଏହି ବିସ୍ପୋରଣରେ ହୋଇଥିବା ଶବ୍ଦ ସବୁଠାରୁ ତୀବ୍ର ଥିବା ସୂଚନା ରହିଛି । ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ କାରଣରୁ ସୁନାମୀର ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସୁନାମୀର ହାଇଟ୍ ୧୪୦ ଫୁଟ ଥିଲା, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ପାଖାପାଖି ୩୬ ହଜାର ଲୋକଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ସୁନାମୀର ପାଣି ୧୧ ହଜାର କିମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା । ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ କାରଣରୁ କ୍ରାକଟୋଆ ଆଗ୍ନେୟଗିରି ଥିବା ଆଇଲାଣ୍ଡ୍ଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଏହାପରେ ଏଠାରେ ଆଉ ଏକ ନୂଆ ଆଗ୍ନେୟଗିରିର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଆନାକ୍ କ୍ରାକଟୋଆ । ଯାହାକୁ କ୍ରାକଟୋଆର ସନ୍ତାନ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ସମ୍ବୋଧନ କରାଯାଇଥାଏ, କାରଣ ୧୮୮୩ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ବିସ୍ପୋରଣ ଫଳରେ ଏହାର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଆନାକ୍ କ୍ରାକଟୋଆରେ ଶେଷଥର ପାଇଁ ୨୦୨୨ରେ ବିସ୍ପୋରଣ ଘଟିଥିଲା ।
ସାଣ୍ଟା ମାରିଆ
୧୯୦୨ରେ ସାଣ୍ଟା ମାରିଆରେ ଘଟିଥିବା ବିସ୍ପୋରଣ ଖୁବ ଭୟଙ୍କର ଥିଲା । ଏଥିରେ ପାଖାପାଖି ୫୦୦ ବର୍ଷ ପରେ ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ ଘଟିଥିଲା । ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ ଘଟିବା ପରେ ପାଖାପାଖି ୧.୫ କିମିର ଏକ ଗର୍ତ୍ତ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ ମଣିଷଙ୍କର କିଛି କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ନାହିଁ । ଏହାପରେ ୧୯୨୨ରେ ଏଥିରେ ଭିଇଆଇ ୩ ତୀବ୍ରତା ଥିବା ଏକ ବିସ୍ପୋରଣ ହୋଇଥିଲା ।
ନୋଭାରୁପଫା
ଆମେରିକାର ଆଲସ୍କାରେ ଥିବା ନୋଭାରୁପଫାରେ ୧୯୧୨ରେ ଏକ ବିସ୍ପୋରଣ ଘଟିଥିଲା । ଏହି ବିସ୍ପୋରଣ ଏତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲା କି ଏଥିରୁ ପାଉଁଶ ୩ କ୍ୟୁବିକ୍ ମାଇଲ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଡିଥିଲା । ଏହି ବିସ୍ପୋରଣର ପାଉଁଶ ପାଖାପାଖି ୩ ହଜାର ସ୍କୋୟାର ମାଇଲ୍ ସ୍ଥାନରେ ଗଦା ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସ୍ଥାନର ୧୬୦ କିମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାୟୁରେ ପାଉଁଶ ମିଶି ଉଡିଥିଲା । ଏଥିରୁ ବାହାରିଥିବା ଲାଭା ସେଠାରେ ଏକ ରିଜିନ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ଯାହାର ନାଁ ରହିଥିଲା ଭ୍ୟାଲି ଅଫ୍ ଟେନ୍ ଥାଉଜେଣ୍ଟ୍ ସ୍ମୋକ ।
Comments are closed.