ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ବେଢାରେ ରହିଛନ୍ତି ଅନେକ ଦେବଦେବୀ ଓ ସେମାନଙ୍କ ମନ୍ଦିର । ରତ୍ନବେଦୀରେ ବିରାଜିତ ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କ ଭଳି ଏହି ଦେବଦେବୀଙ୍କର ରହିଛି ଅନନ୍ୟ ମହିମା । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ବାହାର ବେଢା ସମ୍ପର୍କରେ ।
ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ
ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଆରମ୍ଭରେ ରହିଛି ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ ଯାହାଙ୍କୁ ଆଗ ମୁଣ୍ଡିଆ ମାରିବା ପରେ ଭକ୍ତ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ । ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭକୁ ନେଇ ରହିଛି ଅନେକ ଅନୁଭୂତି ।
ସିଂହଦ୍ବାର ଗୁମୁଟ
ଏଠାରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ପତିପାବନ ରୂପରେ ପୂଜା ପାଇଥାଆନ୍ତି । ଏଠାରେ ପତିତପାବନଙ୍କ ବ୍ୟତିତ ବେଶ ନୃସିଂହ, ହନୁମାନ ମଧ୍ୟ ପୂଜା ପାଇଥାଆନ୍ତି । ଏଠାରେ ଠାକୁରଙ୍କ ପାଖରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଭୋଗ ଲାଗି କରାଯାଇଥାଏ ।
ବାଇଶି ପାହଚ
ସିଂହଦ୍ବାର ପାଖରୁ ଜଗମୋହନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଇଶ ପାହାଚ ବୋଲି ଧରା ଯାଇଥାଏ । ଏହି ପାହାଚର ବିଶେଷ ଗୌରବ ଅଛି । ଏହି ପାହଚରେ ଅମାବାସ୍ୟାରେ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ଦିଆଯିବାର ବିଧି ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରେମୀଙ୍କ ଭିତରେ ଏହାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ଖୁବ ଅଧିକ । ବାଇଶି ପାହାଚରେ କିଛି ସମୟ ବସିବାକୁ ପ୍ରତିଦିନ ଅନେକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କର ଭିଡ ଯମିଥାଏ ।
କାଶୀ ବିଶ୍ବନାଥ ମନ୍ଦିର
ଏହି ମନ୍ଦିର ବାଇଶି ପାହାଚର ବାମ ପାଖରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପବିତ୍ର କାଶୀଧାମରୁ ଠାକୁର ଆସି ଏଠାରେ ପୂଜା ପାଉଥିବାର ବର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି । ଏଠାରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସେବକଙ୍କର ସେବା ରହିଥାଏ, ଯେଉଁମାନେ ଏଠାରେ ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାଆନ୍ତି ।
ଶ୍ରୀରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ମନ୍ଦିର
ଚଳିଛ ମହାପାତ୍ର ସେବକମାନେ ଏହାର ଦୈନିକ ସେବା ପୂଜା କରନ୍ତି । କୋଠରୁ ଦୈନିକ ଖଞ୍ଜା ଆସି ଏଠାରେ ଠାକୁରଙ୍କୁ ଭୋଗ ଲାଗି ହୋଇଥାଏ ।
ନୃସିଂହ ଦେଉଳ
ଶିବତୀର୍ଥ ମଠରୁ ବିଶ୍ବନାଥ ପୂଜାପଣ୍ଡା ନେଇ ଦଖଲ କରନ୍ତି ଓ ଶ୍ରୀଜୀଉଙ୍କର ଦୈନିକ ସେବା କରନ୍ତି । କୋଠରୁ ଦୈନିକ ଖଞ୍ଜା ଗୋଟିଏ କାକରା, ଓ ଗୁଣ୍ଡିଚାରେ ଏଠାରେ ପଂନ୍ତି ବଢାଯାଇଥାଏ ।
ରାଧାବଲ୍ଲଭ ମନ୍ଦିର
ଏଠାରେ ରାଧାବଲ୍ଲଭ ମଠ ତରଫରୁ ଦୈନିକ ସେବା ପୂଜା ହୁଏ । ଏହାପାଇଁ କୌଣସି କୋଠରୁ ଖଞ୍ଜା ନାହିଁ ।
ଭେଟ ମଣ୍ଡପ
ଆନନ୍ଦ ବଜାର ପୂର୍ବକୋଣରେ ଏହି ମଣ୍ଡପ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ । ଏଠାରେ ଛିଡାହେଲେ ଗଜପତି ମହାରାଜାଙ୍କର ନଅରର ସିଂହଦ୍ବାର ପରିଷ୍କାର ଦେଖାଯାଏ । ରଥଯାତ୍ରାରେ ଗୁଣ୍ଡିଚାରେ ଶ୍ରୀଜୀଉମାନେ ଫେରିଲେ ନଅର ଦ୍ବାରରେ ଗଜପତି ସମ୍ବର୍ନ୍ଧନା କରନ୍ତି ।
ଉପରୋକ୍ତ ତଥ୍ୟ ପରମାନନ୍ଦ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଲିଖିତ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ପୁସ୍ତକରୁ ଆନୀତ
