ମହିଳା ବିବାହ କଲେ ତାଙ୍କ ଗୋତ୍ର ମଧ୍ୟ ବଦଳିଯାଏ : ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହିନ୍ଦୁ ଉତ୍ତରାଧିକାର ଆଇନ (ଏଚ୍‌ଏସ୍‌ଏ) ଅନ୍ତର୍ଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରୁଥିବା ଏକ ଆବେଦନର ଶୁଣାଣି କରିବା ସମୟରେ ସୁପ୍ରିମ୍‌କୋର୍ଟ ବୁଧବାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଟିପ୍ପଣୀ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ମହିଳା ହିନ୍ଦୁ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ବିବାହ କରନ୍ତି ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ଗୋତ୍ର ମଧ୍ୟ ବଦଳିଯାଏ। ଆବେଦନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଜଣେ ନିଃସନ୍ତାନ ହିନ୍ଦୁ ବିଧବାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ତାଙ୍କ ବାପା ମା’ଙ୍କ ବଦଳରେ ତାଙ୍କ ସ୍ବାମୀଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଯାଇଥାଏ। ଏଭଳି ଏକ ଆବେଦନର ଶୁଣାଣି ସମୟ‌ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଏକମାତ୍ର ମହିଳା ବିଚାରପତି ଜଷ୍ଟିସ୍ ବିଭି ନାଗରତ୍ନା କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ‘କନ୍ୟାଦାନ’ ରହିଛି। ଏହି କନ୍ୟାଦାନ ଅନୁଯାୟୀ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ମହିଳା ବିବାହ କରନ୍ତି, ତାଙ୍କର ‘ଗୋତ୍ର’, ଯାହା ଏକ ବଂଶ କିମ୍ବା ଏକ ସାଧାରଣ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ବଂଶଧରକୁ ବୁଝାଏ, ତାହା ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ। ସେ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ କୋର୍ଟ ଚାହାନ୍ତି ନାହିଁ ଯେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ରହିଥିବା କିଛି ବ୍ୟବସ୍ଥା ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦ୍ୱାରା ଭାଙ୍ଗି ଯାଉ। ଅନେକ ଆବେଦନ ମାଧ୍ୟମରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଉଠିଥିବା ପ୍ରାଥମିକ ଆଇନଗତ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ଜଣେ ନିଃସନ୍ତାନ ହିନ୍ଦୁ ବିଧବାଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ କିଏ, ଯିଏ ଇଚ୍ଛାପତ୍ର ବିନା ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରନ୍ତି। ପ୍ରଚଳିତ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ସମ୍ପତ୍ତି ତାଙ୍କ ମାତୃ ପରିବାରକୁ ନୁହେଁ ବରଂ ଶ୍ୱଶୁର ଘର ଲୋକଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଏ। କୋର୍ଟଙ୍କୁ ଏକ ମାମଲା ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଯାଇଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ ଏକ ଯୁବ ଦମ୍ପତି କୋଭିଡ-୧୯ ଯୋଗୁଁ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ, ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ମା’ମାନେ ପଛରେ ଥିବା ସମ୍ପତ୍ତିର ଉତ୍ତରାଧିକାର ପାଇଁ ଆଇନଗତ ଲଢ଼େଇ ଲଢ଼ୁଛନ୍ତି। ଗୋଟିଏ ପଟେ, ପୁରୁଷଙ୍କ ମା’ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ତାଙ୍କର ଅଧିକାର ଅଛି, ଯେତେବେଳେ ମହିଳାଙ୍କ ମା’ ତାଙ୍କ ଝିଅର ସଂଗୃହୀତ ଧନ ସମ୍ପତ୍ତିର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ହେବାକୁ ଚାହାନ୍ତି। ଏପରି ଅନ୍ୟ ଏକ ମାମଲାରେ, ଏକ ଦମ୍ପତି ନିଃସନ୍ତାନ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବା ପରେ, ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଭଉଣୀ ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଛାଡିଯାଇଥିବା ସମ୍ପତ୍ତି ଦାବି କରିଆସୁଛନ୍ତି। ଆଇନଜୀବୀ ଆଜି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଏକ ଜନସ୍ୱାର୍ଥର ବିଷୟ ଏବଂ ଏଥିରେ ସୁପ୍ରିମ୍‌କୋର୍ଟର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଆବଶ୍ୟକ। ତଥାପି, ବିଚାରପତି ବିଭି ନାଗରତ୍ନା ଏବଂ ଆର୍‌ ମହାଦେବନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଆଜି ଓକିଲଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି କଠିନ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଥିଲେ। ‘କନ୍ୟାଦାନ’ଏବଂ ‘ଗୋତ୍ର-ଦାନ’ ର ଧାରଣା ବିଷୟରେ ଓକିଲଙ୍କୁ ମନେ ପକାଇବା ସମୟରେ, ଜଷ୍ଟିସ୍ ନାଗରତ୍ନା କହିଥିଲେ ଯେ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ମହିଳା ବିବାହ କରନ୍ତି, ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାର ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥାଆନ୍ତି। ସେ ଆହୁରି କହିଥିଲେ ଯେ ଜଣେ ବିବାହିତ ମହିଳା ତାଙ୍କ ଭାଇ ବିରୋଧରେ ଭରଣପୋଷଣ ଆବେଦନ ଦାଖଲ କରିବେ ନାହିଁ। ବିବାହ ରୀତିନୀତି, ବିଶେଷକରି ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଏହା ପ୍ରଚଳିତ ଯେ ସେ ଗୋଟିଏ ଗୋତ୍ରରୁ ଅନ୍ୟ ଗୋତ୍ରକୁ ଯାଉଛନ୍ତି।